İngilizce, Fransızca, İtalyanca gibi Latin kökenli Avrupa dillerinde erkek-dişi için yapısal ayrılıklar malumunuz. Hatta bu diller erkek ve dişileri ayırmakla kalmıyor, bazen cinsiyeti olamayacak nesnelere de cinsiyet tanımlıyor ve onları buna göre sınıflandırıyor.
Türkçe’de bu kadar belirgin ve katı olmasa da benzer bir ayrım var aslında. Türk dili, insanları ayrı bir yere koyar. İnsanlarla insan olmayanlar arasında ayrım yapar. Bunu örneğin öznenin çoğul olduğu durumlarda görürüz. Özne çoğul bir insan grubuysa fiilin sonuna da çoğul eki eklenir.
“Misafirler bir saat içinde burada olurlar.”
“Anneler bilirler.” (Dalin şampuanın sloganı)
“Yarın tatil, çocuklar okula gitmeyecekler.“
Öte yandan özne çoğul bile olsa eğer insan değilse fiil çoğul eki almaz.
“Kuşlar ne güzel ötüyor.”
“Arabalar sıra sıra dizilmiş.”
“Yıllar ne kadar hızlı geçti.”
Biliyorum biraz dilbilgisi dersi gibi oldu ama vurgulamak istediğim fark açık. Batı dilleri erkek ve dişileri ayırırken Türkçenin insan olanları ve olmayanları ayırması güzel bir ayrıntı. Hatta bence gurur duyulacak bir şey çünkü diller, o dilleri kullanan toplumların hayata bakış açısıyla biçimlenir (bunun örneği çok). Batı dillerinde bekâr ve evli kadınlara farklı sıfat verilmesine ne demeli? 21. yüzyıla girdik, hala bu durumu değiştiremediler.