Bahçeşehir Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi’nin (BAUSEM) 90 saatlik İnsan Kaynakları Uzmanlığı Sertifika programına gidiyorum. Faydalı olacağını biliyordum tabii ki ama bu kadar ufkumu genişleteceğini, bambaşka bakış açıları kazandıracağını da düşünmüyordum açıkçası. Daha akademik bir içerik bekliyordum herhalde, veya katılımcılarının hepsi iş yaşamının içinden gelince pratiği baz alan bir fikir ortamı olacağını düşünemedim belki. Sonuç olarak dinlerken, öğrenirken haz aldığım bir içeriği var programın.
Programın ilk yarısı bitti, ikinci yarısı başladı. İlk yarıda aldığım notlar içinde bazı çarpıcı bulduğum veya her zaman aklın bir köşesinde bulunması gerektiğini düşündüğüm düşünceleri ve bilgileri burada paylaşacağım. Bunlar ders notları değil, birbirleri arasında bir tutarlılık yok. Sadece aradan cımbızla çekip aldığım bilgi veya düşünceler. Bu bilgilerin ve düşüncelerin kaynağı eğitmen de olabilir, yansıttığı sunum da olabilir, sınıftaki bir katılımcı da olabilir. Bu gözle okumanızı rica ediyorum. ;)
06 Aralık 2015 – İnsan Kaynaklarına Giriş, İK’nın Stratejik Önemi
Sistemi beli dönemlerde sorgulamak gerekiyor: “Doğru işi yapıyor muyuz?”. Yöneticiler işi doğru yaparlar, liderler doğru işi yaparlar. Doğru işi yapmak için yneticiler değil, liderler yetiştirmeliyiz.
Otomobil: Dünyayı değiştiren makine
2000 – 2010 yılları arasında, üretilen değerin maddi – maddi olmayan dağılımı değişti.
Entellektüel sermaye (intellectual capital): İnsan varlığı değeri
Entellüktüel sermayeyi harekete geçirmek için;
- Çalışanı MUTLU ET
- Çalışanı TATMİN ET
2000 yılından önce maddi varlıkları yönetmek için yaptığınız şeyleri listeleyin. Onları artık yapmayın!
İnsanları yönetemeyiz. İnsanları “lead” edebiliriz, yani yönlendirebiliriz veya liderlik edebiliriz.
Çalışanlara bilgiyi hızlı ve doğru şekilde sunabilmeliyiz. İlk yapılacak iş; intranette bütün filtreleri, engelleri kaldırmak zorundayız. Organizasyon içinde herkes ihtiyaç duyduğu bilgiye hızlıca erişebilmeli. İnsanlardan sorun çözmelerini beklerken bilgiye erişimlerini gizleyemezsiniz.
Güvenmediğiniz kişinin çözüm ve değer üretmesini bekleyemezsiniz.
Günümüzde her şey insan temelli. Mühendislik ve insan kaynakları artık iç içe kavramlar. Mühendislerin insan kaynaklarını yönetiminde yer almaları çağdaş bir yaklaşım.
- Çok zor eleman alacaksın
- Çok çok zor eleman kaybedeceksin
Günümüzde sermaye sahibi, bilgi işçisine muhtaç.
Küçük – büyük tüm işlerde zamanın %25’ini nasıl yapacağımızı düşünmeye ayırmalıyız.
ABD’de belirsiz süreli iş akdi yasaktır ve insan haklarına aykırı kabul edilir.
12 Aralık 2015 – Eğitim ve Gelişim Yönetimi
Eğitim, bir sorun çözme aracı olarak değil; sürdürebilirliğin, devamlılığın ve rekabetçiliğin bir gereği olarak görülmeli.
İletişimde “ama” kullanma, “bununla birlikte” kullanılabilir.
Epigenetik: Aile kültüründen gelen özellikler.
- Performans: Mevcut işini ne kadar iyi yapıyor.
- Potansiyel: Farklı bir işi ne kadar iyi yapabilir.
13 Aralık 2015 – İK Çalışanı Kimliği – İK Temel Fonksiyonları
İK, gerektiğinde yönetime hayır diyebilen, inandığı konuda direnebilen bir departman olmalı.
- Güvenilir olmalı
- Aktivist olmalı
İK, şirketin stratejik ortağıdır.
Yakın gelecekte şu aktiviteler outsource edilecek:
- Bordrolama
- Eleman alımı (az sayıda ise)
- Eğitim
19 Aralık 2015 – Bireyi Anlamak
İnsan kendini anlamazsa başkasını anlayamaz. Öncelikle kendimizi anlayacağız.
Bilmek –> Anlamak –> Öğrenmek
Algılama: Yaşadığımız tecrübelerle ve bilgilerimizle bakış açımız.
İnsan olmak, potansiyelinin olduğu alanı bulmaktır. Pozitif psikoloji der ki (engelliler dahil) her insan potansiyeliyle doğar.
Zorunda olduğumuz hiçbir şeyde çok iyi olamayız. Geliştirmemiz gereken noktaları orta seviyenin üzerine çıkaramayız.
Mutlu olmak hiç üzülmemek değildir. Mutlu insan; dibe bile batsa o dipten hızla çıkabilen insandır.
Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabildiği kadardır.
İnsan beyni şu üç şeye dayanamıyor:
- Belirsizlik
- Eksik bilgi
- Çelişki
Çünkü bu üç durumda beyin enerji harcıyor. Beyin enerjiyi korumaya programlıdır, eneri harcamak istemez.
Hayatta tutarlılık azaldıkça sinirlilik ve mutsuzluk artar.
Öfkenin temelinde korku vardır. Korktuğumuz için öfkeleniriz. (Bir şeyi kaybetme korkusu, başarısızlık korkusu, vb.)
Doğuştan gelen tek duygu meraktır. Diğer duyguları öğreniriz.
İyi dinleyici sabırlıdır ve iyi analiz eder. Boş konuşanları sevmez.
İletişim çift taraflıdır. Geri bildirim olmayan, tek taraflı olana monolog denir.
Adaleti sağlayamadıkça İK’ya güven sağlayamayız.
Eğitimin, çalışanın (insanın) davranışlarına olan etkisini ölçmek çok zor ama imkansız değil.
Yetkinlik: Daha iyi performans göstermem için gereken özellikler.
Her pozisyon için davranışsal beceriler tanımlamalıyız.
- Tutum = Attitude
- Davranış = Behaviour
Bilişsel çelişki: Tutumla davranış arasındaki tutarsızlık.
İş memnuniyeti: Kişinin işiyle ilgili olan tutumu
İş memnuniyetinin bileşenleri:
İşin kendisi (kişi – iş uyumu) (kişi – iş uyumu)
- İş koşulları / ortam
- Maaş
- Çalışma arkadaşları
- Yönetici
Şirket değerlerini gösteren en önemli şey performans değerlendirme sistemidir.
Çalışan davranışlarını belirleyen en önemli şey sistemdir.
20 Aralık 2015 – Bireyi Anlamak
Motivasyon (Güdü): Bir şey için harekete geçiren, iten içeriden gelen br güç.
Yoksunluk –> İhtiyaç –> İstek
Güç: Birine bir şey yaptırabilme yetisidir.
“Az anlayışın olduğu yerde çok bilgi gereksizdir.” Metin Hora
Yöneticilik: Kaynakları amaca uygun şekilde yönlendirebilmek, dağıtabilmektir.
Sinerji: Kaynakların aynı amaç için kullanılmasıdır.
“Hiç çalışmıyorum çünkü sevdiğim işi yapıyorum.” Einstein
Tavsiyeler:
- Kendini sevmek
- Öz disiplin
- Yılmamak
- Ünvanlara takılmamak
- Vicdanlı olmak
- Sadece kendinle yarışmak
- Bardağın dolu tarafını görmek
- Doğru bildiğinin arkasında durmak
Din ve iklim, kültürlerin oluşmasına çok büyük etkendir.
Örgüt kültürü: O şirkette nasıl hayatta kaldığını tanımlayan ve yeni gelenlerle paylaşılan bilgiler.
26 Aralık 2015 – İşe Alım Süreci Yönetimi
İK!nın en kritik noktası doğru işe doğru kişiyi yerleştirmektir.
Evlerinde kütüphane olan çocuklarla evlerinde kütüphane olmayan çocukların bakış açıları farklı oluyor. Ancak kütüphanedeki kitaplar ders kitabıysa bir anlamı yok. :)
27 Aralık 2015 – İşe Alım Süreci Yönetimi
İşe alımın insani ve vicdani bir yani da vardır. Bu sebeple titizlik ve ciddiyet gerektirir.
Mülakat kayıtları 3 sene tutulmalı. Başvuru formları adaya imzalatılmalı.
İş güvencesi: İşyerinde 30’dan fazla kişi varsa, kıdemi 6 aydan fazlaysa sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesi değilse, işveren vekili değilse kişinin iş güvencesi vardır.
Deneme süresi: 2 ay
6 ay dolmadan işten çıkarma durumunda işe iade davası açılamıyor.
İşten çıkarmak maliyetli bir işlem. O yüzden işe alımı doğru yapmak gerekiyor.
STAR tekniği ile davranış odaklı mülakat
- Situation (Durum)
- Task (Görev)
- Action (Eylem)
- Results (Sonuç)